Z przyjemnością informujemy, że wydana w ubiegłym roku przez Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu książka „Polscy fotografowie, krytycy i teoretycy o fotografii 1839-1989” pod redakcją Witolda Kanickiego, Doroty Łuczak oraz Macieja Szymanowicza, otrzymała tytuł Fotograficznej Publikacji Roku 2024 w plebiscycie Fotopolis.
„Gdy pod koniec lat 60. XX wieku rozpoczęto w Polsce wydawanie antologii poświęconych tekstom źródłowym z zakresu historii sztuki, tylko nieliczni badacze traktowali fotografię jaków ważne i autonomiczne medium artystyczne. Niedocenianie wynikało wtedy z przypisanych jej w początkach istnienia drugoplanowych funkcji: narzędzia pomocniczego w rękach dydaktyków, badaczy i artystów, czy też rzemieślniczego instrumentu reprodukcji dzieł sztuki wysokiej. Pomimo wyraźnego wzrostu zainteresowania fotografią pośród współczesnych naukowców wciąż wiele epizodów jej dziejów czeka na gruntowe opracowania. Wychodząc naprzeciw potrzebie stworzenia fundamentów dla dalszych badań, niniejsza antologia podejmuje próbę zebrania i usystematyzowania tekstów dotyczących fotografii napisanych przez polskich autorów i autorski na przestrzeni pierwszych stu pięćdziesięciu lat jej istnienia” – pisze jeden z autorów, Witold Kanicki.
Całość została podzielona na trzy osobne części, z których pierwsza (Początki fotografii w dyskursie publicystycznym, artystycznym i naukowym 1839–1903) skupia się na wypowiedziach z XIX wieku, druga (Podstawowe paradygmaty polskiej teorii fotografii w latach 1900–1955) śledzi rozwój refleksji o fotografii od piktorializmu do socrealizmu, natomiast trzecia (Fotografia w dyskursywnej sieci w latach 1955–1989) obejmuje czasy najnowszych dyskusji teoretycznych dotyczących tego medium. Osobną częścią liczącej 848 stron antologii jest Aneks, w którym znalazły się trzy rozdziały poświęcone problematyce awangardy (ze szczególnym uwzględnieniem fotomontażu), a także fotografii kolorowej i reklamowej. Pogrupowane w ten sposób wypowiedzi poprzedzone zostały obszernymi tekstami naukowymi, napisanymi przez zespół badaczy odpowiedzialnych za wybór i opracowanie źródeł.
„Polscy fotografowie, krytycy i teoretycy o fotografii 1839-1989. Antologia” to dzieło monumentalne i znaczące dla polskiej myśli i teorii fotografii i sztuki. Jest to również pierwszy tak obszerny zbiór zwracający uwagę na znaczenie czasopism (o różnym charakterze) pełniących we wskazanym zakresie rolę komunikatora i otwartego forum, które zapewniało szerszy odbiór, ale i w jakimś sensie gwarantowało przetrwanie wypowiedzi. Wybór włączonych do publikacji tekstów naprowadza na wiele ścieżek, m.in. związanych z obyczajowością i dynamiką zmian zachodzących w Polsce na przestrzeni stu pięćdziesięciu lat. Nie mam wątpliwości, że opracowany tom nie tylko w znacznym zakresie wypełni brakujące miejsce w historii i teorii polskich badań nad fotografią, ale również wzmocni i zweryfikuje wiedzę na jej temat. – pisze w recenzji wydawniczej dr hab. Małgorzata Jankowska (ASP w Gdańsku).
